Δεν τρώω ψωμί γιατί…παχαίνει!

Αλήθεια ή μύθος; Πολλές απόψεις υπάρχουν αλλά ποια είναι η σωστή; Κατά την καταγραφή του διατροφικού ιστορικού, έχει τύχει πολλές φορές να σημειώσω, πως πολλοί πελάτες αποφεύγουν την κατανάλωση ψωμιού με την δικαιολογία ότι τους παχαίνει. Έχουν άραγε υπολογίσει, πριν διακόψουν την κατανάλωσή του, πόσο ψωμί έτρωγαν; Μήπως η αύξηση του σωματικού βάρους είναι αποτέλεσμα της αυξημένης χρήσης του;
Το ψωμί είναι ένα από τα βασικότερα τρόφιμα της καθημερινής μας διατροφής και αυτό που θα πρέπει να απασχολεί όλους μας είναι η θρεπτικότητά του. Αυτή εξαρτάται από το αλεύρι που χρησιμοποιείται κάθε φορά για την παρασκευή του, το οποίο υφίσταται λεύκανση με την χρήση διαφόρων ουσιών, προκειμένου να διορθωθεί το υποκίτρινο χρώμα του. Ωστόσο, το πιο θρεπτικό είδος ψωμιού είναι αυτό που παρασκευάζεται από αλεύρι ολικής άλεσης μιας και περιέχει πολλές βιταμίνες του συμπλέγματος Β καθώς και βιταμίνη Ε. Είναι επίσης, πλούσιο σε πρωτεΐνη και περιέχει περισσότερα ιχνοστοιχεία και φυτικές ίνες απ’ ότι το άσπρο ψωμί. Αυτό που παρασκευάζεται από αλεύρι σίκαλης έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δώσετε στο μαύρο ψωμί γιατί είναι πολύ πιθανόν να έχουν χρησιμοποιηθεί χρωστικές ώστε να γίνει καφέ. Το πολύσπορο ψωμί είναι και αυτό υψηλής θρεπτικής αξίας σε αντίθεση με το άσπρο το οποίο στερείται πολύτιμων θρεπτικών συστατικών.
Μία φέτα ψωμιού βάρους 30γρ αποδίδει 80 θερμίδες, 15γρ υδατάνθρακα και 3γρ πρωτεΐνης. Πολλοί καταναλωτές επιλέγουν το μαύρο παρά το λευκό γιατί θεωρούν ότι έχει λιγότερες θερμίδες. Κάτι τέτοιο δεν ισχύει! Η θερμιδική διαφορά μεταξύ τους είναι ελάχιστη. Η διαφορά ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο είδη ψωμιού έγκειται στην θρεπτικότητά τους όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Μεγάλη θερμιδική διαφορά από ψωμί σε ψωμί παρατηρείται αν σ’ αυτό προστεθεί ζάχαρη, σουσάμι ή γάλα. Αρκετοί πάλι, θεωρούν ότι είτε η κατανάλωση ψωμιού στο ελάχιστο, είτε η διακοπή της κατανάλωσής του αποτελεί ένα θεμιτό μέσο για την μείωση του βάρους τους. Φυσικά και πρόκειται για έναν ακόμα μύθο! Το ψωμί είναι πλούσιο σε υδατάνθρακες, οι οποίοι αποτελούν σημαντική πηγή ενέργειας για τον οργανισμό. Καθημερινά πρέπει να προσλαμβάνετε υδατάνθρακες σε ποσοστό το οποίο να κυμαίνεται από 50 έως 55% επί των συνολικών θερμίδων. Εκτός του ψωμιού, τρόφιμα όπως η πατάτα, το ρύζι, τα μακαρόνια είναι επίσης πλούσια σε υδατάνθρακες. Επομένως, το πόσες φέτες ψωμί μπορεί να καταναλώσει κανείς χωρίς να παχύνει, εξαρτάται από την συνολική ποσότητα υδατανθράκων που προσλαμβάνει ημερησίως. Αν μάλιστα ξεκινήσετε και τις “βουτιές” στο λάδι τότε οι θερμίδες αυξάνονται κατά πολύ. Θυμηθείτε ότι μία κουταλιά της σούπας λάδι έχει 140 θερμίδες περίπου, που αντιστοιχούν σε δύο φέτες ψωμί. Αυτό που πρέπει να τονιστεί είναι ότι δεν περιέχει λιπαρά, ενώ περιέχει σημαντική ποσότητα φυτικής και όχι ζωικής πρωτεΐνης, επομένως δεν αυξάνει την χοληστερόλη του αίματος.
Όσοι πάσχουν από διαβήτη θα πρέπει να επιλέγουν το είδος του ψωμιού, το οποίο να μην αυξάνει απότομα τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα. Είναι σφάλμα αν το απομακρύνουν από την διατροφή τους θεωρώντας ότι έτσι θα λύσουν το πρόβλημα για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Χρειάζεται να σχεδιαστεί, από ένα διαιτολόγο, ένα σωστό πλάνο ισορροπημένης διατροφής. Κατά τον σχεδιασμό του θα πρέπει να καταμεριστεί με προσοχή η ποσότητα των υδατανθράκων, που θα πρέπει να καταναλώνει ο διαβητικός σε κάθε γεύμα, συμπεριλαμβανομένου και του ψωμιού. Καλό θα ήταν να χρησιμοποιηθεί ψωμί ολικής άλεσης, που είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες και επιτρέπει την σταδιακή αύξηση του σακχάρου του αίματος. Όσοι πάλι, πάσχουν από κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στην γλουτένη απαγορεύεται να καταναλώνουν τρόφιμα που περιέχουν γλουτένη. Πρόκειται για μια πρωτεΐνη που βρίσκεται στο σιτάρι, στο κριθάρι, στη σίκαλη και το καμούτ. Επομένως, το ψωμί που παρασκευάζεται από αλεύρι σίτου, κριθάρι και σίκαλη δεν πρέπει να καταναλώνεται από τους πάσχοντες. Μπορεί να αντικατασταθεί από ψωμί που παρασκευάζεται αποκλειστικά και μόνο από αλεύρι καλαμποκιού ή ρυζιού. Το συγκεκριμένο μπορείτε να το βρείτε στα καταστήματα με προϊόντα ειδικής διατροφής.
Καλό θα ήταν να αποφύγετε τις υπερβολές. Καμία τροφή δεν είναι παχυντική και δεν επιβαρύνει την υγεία μας αν καταναλώνεται σωστά και με μέτρο. Αν κάποιος χρειάζεται 1.800 θερμίδες την ημέρα, οι μισές από αυτές πρέπει να προέρχονται από τους υδατάνθρακες. Ένας υγιής άνθρωπος που προσλαμβάνει υδατάνθρακες και από άλλες πηγές μπορεί να καταναλώνει 2 φέτες (30 γρ. η καθεμία) ψωμί την ημέρα. Τα παιδιά, οι αθλητές και οι ηλικιωμένοι, που έχουν αυξημένες διατροφικές ανάγκες, μπορούν να τρώνε λίγο παραπάνω, εφόσον το υπόλοιπο διαιτολόγιό τους είναι ισορροπημένο. Το ψωμί αυξάνει το βάρος μας μόνο όταν το καταναλώνουμε σε μεγάλες ποσότητες. Δεν συμπεριλαμβάνεται στις παχυντικές τροφές. Κλείνοντας, θυμηθείτε ότι το ψωμί ολικής άλεσης είναι πολύ καλή πηγή σιδήρου για τον οργανισμό. Επίσης, μπορείτε να συνδυάσετε το ψωμί ακόμα και με κάποιο άλλο αμυλούχο τρόφιμο στο ίδιο γεύμα. Αυτό είναι εφικτό μόνο όταν η καταναλωθείσα ποσότητα υδατάνθρακα είναι σωστά υπολογισμένη δηλαδή, μπορείτε να προσθέσετε στο γεύμα σας μια μικρή ποσότητα ψωμιού με την προϋπόθεση ότι θα μειώσετε την πρόσληψη υδατάνθρακα από την άλλη πηγή στο συγκεκριμένο γεύμα. Νομίζω ότι ο μύθος καταρρίφθηκε!