Ο λιναρόσπορος εμφανίζεται όλο και πιο συχνά σε συνταγές και προϊόντα. Πρόκειται για μόδα; Μάλλον όχι.
Ήρθε για να μείνει και να προσφέρει απλόχερα σε όλους της ευεργετικές του ιδιότητες. Είναι ένα ποώδες, ετήσιο φυτό, το οποίο ευδοκιμεί στις εύκρατες περιοχές της Μεσογείου.
Η καταγωγή του είναι από την Ασία, φαίνεται όμως πως χρησιμοποιούνταν και στην Αίγυπτο, αφού κάποιες από τις μούμιες στις πυραμίδες ήταν τυλιγμένες με λινό ύφασμα. Από την Αίγυπτο διαδόθηκε στις άλλες χώρες της Μεσογείου και σ’ όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Στην Ρωσία παράγονται 250,000 τόνοι λιναριού ετησίως ενώ στην Ελλάδα καλλιεργείται μια μικρή έκταση στην Μεσσηνία.
Η διπλή χρησιμότητα του λιναρόσπορου
Ο λιναρόσπορος καλλιεργείται για δύο λόγους.
Πρώτον, για τις ίνες από τις οποίες κατασκευάζονται τα λινά υφάσματα και δεύτερον για τα σπόρια από τα οποία παράγεται ένα είδος λαδιού, το λινέλαιο.
Τα λινά υφάσματα που κατασκευάζονται από τις ίνες του λιναριού είναι εξαιρετικής ποιότητας. Εξαιτίας των ινών του λιναριού τα υφάσματα αυτά έχουν μικρή ελαστικότητα και σκληρή υφή, γι’ αυτό τσαλακώνονται εύκολα και σιδερώνονται εξίσου δύσκολα.
Είναι όμως, πολύ δροσερά γιατί απορροφούν και απελευθερώνουν την υγρασία. Οι ίνες του λιναριού εκτός από την παραγωγή ρούχων χρησιμεύουν στην επένδυση επίπλων και στην κατασκευή μουσαμάδων ενώ, τα υπολείμματα τους χρησιμοποιούνται στην χαρτοποιία.
Κάτι ήξεραν οι Αρχαίοι και προτιμούσαν τον λιναρόσπορο!
Ο σπόρος του λιναριού, ο λεγόμενος λιναρόσπορος είναι λίγο μεγαλύτερος σε μέγεθος από το σπόρο του σουσαμιού και έχει σημαντικές διατροφικές ιδιότητες, οι οποίες είναι γνωστές από την αρχαιότητα.
Ο Ιπποκράτης τον χρησιμοποιούσε για να θεραπεύσει προβλήματα δυσκοιλιότητας και ακμής. Τα αφεψήματά του γιάτρευαν την πνευμονία, τις πέτρες στη χολή, τους ρευματικούς πόνους καθώς και κάθε είδους φλεγμονή. Περιέχει 25 – 40% λινέλαιο και το χρώμα του είναι κίτρινο.
Διατροφική αξία
Ο λιναρόσπορος είναι ένα θερμιδικά πυκνό τρόφιμο μιας και ανά 100 γραμμάρια περιέχει 534 θερμίδες. Εκτενέστερα, η θρεπτική του αξία φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:
| Θρεπτικά συστατικά | Ποσότητα ανά 100 γραμμάρια λιναρόσπορου |
| Υδατάνθρακες | 28,8 γρ. |
| Σάκχαρα | 1,5 γρ. |
| Διαιτητικές ίνες | 27,8 γρ. |
| Λίπη | 42,1 γρ. |
| Πρωτεΐνες | 18,3 γρ. |
| Θιαμίνη (Βιταμίνη Β1) | 1,6mg |
| Ριβοφλαβίνη (Βιταμίνη Β2) | 0,161mg |
| Νιασίνη (Βιταμίνη Β3) | 9,08mg |
| Παντοθενικό οξύ (Βιταμίνη Β5) | 0,985mg |
| Βιταμίνη Β6 | 0,473mg |
| Φολικό οξύ (Βιταμίνη Β9) | 0,0μg |
| Βιταμίνη C | 0,6mg |
| Σίδηρος | 5,73mg |
| Μαγνήσιο | 392,0mg |
| Φωσφόρος | 642,0mg |
| Κάλιο | 813,0mg |
| Ψευδάργυρος | 4,34mg |
Λίγα λόγια για το λινέλαιο
Το λινέλαιο χρησιμεύει στην κτηνοτροφία, στη φαρμακευτική για διάφορες παθήσεις του αναπνευστικού, του στομάχου αλλά και στην παρασκευή διάφορων αλοιφών. Είναι πλούσιο σε ω3 λιπαρά οξέα και μπορεί να προστεθεί στα φαγητά. Οξειδώνεται και ταγγίζει πολύ εύκολα επομένως πρέπει να φυλάσσεται επιμελώς.
Είναι αρκετά ευαίσθητο και οξειδώνεται εύκολα στις υψηλές θερμοκρασίες και γι’ αυτό δεν χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα. Καταναλώνεται κυρίως ωμό, είναι αρκετά ελαφρύ και η γεύση του θυμίζει ξηρούς καρπούς.
Για να έχετε όλα τα οφέλη αυτού του ελαίου, μπορείτε να αντικαταστήσετε ένα μέρος του ελαιόλαδου που βάζετε καθημερινά στο πιάτο σας με λινέλαιο.
Γιατί αξίζει να ενταχθεί ο λιναρόσπορος στη διατροφή σας
Είναι ένα καλό ερώτημα και αξίζει να απαντηθεί. Αναλυτικότερα, ο λιναρόσπορος:
- Είναι πλούσιος και σε αντιοξειδωτικές ουσίες και ω3 λιπαρά οξέα, δύο συστατικά που προστατεύουν την καρδιά
- Αποτελεί πηγή λιγνανών (αντιοξειδωτικές ουσίες) που μελετώνται για πιθανή χρήση στην πρόληψη καρκίνου, ιδιαιτέρως του καρκίνο του μαστού και βοηθούν στην πρόληψη του διαβήτη τύπου 2, ενισχύουν την γονιμότητα και μειώνουν τα συμπτώματα της προεμμηνόπαυσης
- Δεν περιέχει καθόλου χοληστερόλη
- Ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα
- Έχει χαμηλή περιεκτικότητα νατρίου, επομένως δεν αυξάνει την αρτηριακή πίεση
- Δεν περιέχει γλουτένη και έτσι μπορεί να καταναλωθεί από άτομα με δυσανεξία στην γλουτένη
- Μειώνει την τιμή της κακής χοληστερόλης
- Θεραπεύει την δυσκοιλιότητα, εξαιτίας των φυτικών ινών και προλαμβάνει τις τυχόν κακοήθειες του εντέρου
- Ανακουφίζει από το άσθμα, τους πόνους της περιόδου, τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης και το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου
- Δρα θεραπευτικά σε ψυχιατρικά και νευρολογικά προβλήματα, όπως η κατάθλιψη και η διπολική διαταραχή
Ω3 εναντίον ω6 λιπαρών οξέων
Τα τελευταία χρόνια ο λιναρόσπορος έχει τραβήξει τα βλέμματα της επιστημονικής κοινότητας.
Πλήθος γιατρών και διαιτολόγων αναφέρεται στη θρεπτική και θεραπευτική του αξία, προτρέποντας το κοινό να τον εντάξει στην καθημερινή του διατροφή. Τα ω3 λιπαρά οξέα είναι αυτά που δίνουν στον λιναρόσπορο την μεγάλη “διατροφική του δύναμη” και πιο συγκεκριμένα, το αλινολενικό οξύ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, τόσο ο σπόρος όσο και το έλαιο που προκύπτει απ’ αυτόν, περιέχουν ίχνη ω 6 λιπαρών οξέων τα οποία προκαλούν οξειδωτικές και φλεγμονώδεις αντιδράσεις στον οργανισμό. Φαίνεται ότι τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο καρκίνος, η αρθρίτιδα και το Αλτσχάιμερ επιδεινώνονται από αυτές τις αντιδράσεις και κατ’ επέκταση από την κατανάλωση των ω6 λιπαρών οξέων.
Επομένως, τρόφιμα πλούσια σε ω3 λιπαρά οξέα, όπως ο λιναρόσπορος, προστατεύουν τον οργανισμό απ’ όλες τις παραπάνω χρόνιες ασθένειες. Μία κουταλιά της σούπας λιναρόσπορου περιέχει 2,8 γραμμάρια ω3 λιπαρών οξέων και μία κουταλιά της σούπας λινέλαιο περιέχει 7,5 γραμμάρια.
Μπορείτε να αγοράσετε ολόκληρο τον σπόρο ή αλεσμένο ή να τον αλέσετε μόνοι σας στο μπλέντερ. Μπορείτε επίσης να μουλιάσετε τους σπόρους ώστε να μαλακώσει το κέλυφος τους. Μ’ αυτόν τον τρόπο το πεπτικό σύστημα τους αφομοιώνει πιο εύκολα.
Λιναρόσπορος και καθημερινή διατροφή
Προσθέστε το λιναρόσπορο στο πρωινό σας ανακατεύοντας τον με τα δημητριακά που χρησιμοποιείτε συνήθως. Μπορείτε, ακόμα, να τον προσθέσετε στις σαλάτες, στις σούπες σας και στο ψωμί σας, να τον μαγειρέψετε μαζί με λαχανικά ή να φτιάξετε με αυτόν αφέψημα.
Οι χορτοφάγοι μην παραλείψτε να τον συμπεριλάβετε στην καθημερινή σας διατροφή. Μην ξεχνάτε ότι πρέπει να πίνετε επαρκή ποσότητα νερού για την αποφυγή γαστρεντερικών διαταραχών. Για να εντάξετε τον λιναρόσπορο στην καθημερινή σας διατροφή, φτάνει μόνο να έχετε υπόψη σας τη λατινική φράση “linus usitatissimus”, δηλαδή “λινάρι το χρησιμότατο”, για να αντιληφθείτε τη σημασία του για την ανθρώπινη ζωή.
Αποφύγετε αυτόν που έχει πορτοκαλοκόκκινο χρώμα, γιατί είναι γενετικά τροποποιημένος και προτιμήστε αυτό που έχει σκούρο χρώμα γιατί δεν έχει υποστεί καμία επεξεργασία και είναι θρεπτικότερος. Όλα τα προϊόντα του λιναριού έχουν προσιτή τιμή.
